Trong lĩnh vực kinh doanh cá thể, việc nắm rõ các loại thuế phải nộp là điều kiện cần thiết để hộ kinh doanh hoạt động đúng quy định pháp luật và tránh rủi ro pháp lý. Trong đó, thuế khoán là hình thức thuế quen thuộc nhưng vẫn còn nhiều người chưa hiểu rõ bản chất và lý do phải đóng loại thuế này. Vậy thuế khoán là gì? Vì sao hộ kinh doanh bắt buộc phải nộp thuế khoán? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp đầy đủ và dễ hiểu nhất về vấn đề này.
1. Thuế khoán là gì?
Theo Thông tư 40/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính, thuế khoán được hiểu là loại thuế được tính theo phương pháp ấn định – tức cơ quan thuế sẽ xác định trước một mức thuế cụ thể mà hộ kinh doanh hoặc cá nhân kinh doanh phải nộp, căn cứ trên doanh thu ước tính và đặc điểm hoạt động kinh doanh.
Phương pháp này không dựa trên con số doanh thu hay lợi nhuận thực tế mà người kinh doanh đạt được, bởi phần lớn các hộ cá thể nhỏ lẻ không có đầy đủ sổ sách kế toán hay hóa đơn chứng từ để chứng minh thu nhập.
Việc xác định mức thuế khoán được thực hiện dựa trên nhiều nguồn thông tin: hồ sơ tự khai của người nộp thuế, dữ liệu quản lý của cơ quan thuế, đặc điểm ngành nghề, địa bàn hoạt động, và cả ý kiến từ Hội đồng tư vấn thuế cấp xã.
Trên cơ sở tổng hợp những yếu tố này, cơ quan thuế sẽ đưa ra mức thuế cố định hàng tháng hoặc hàng năm cho từng hộ kinh doanh. Đây là cách làm phổ biến và phù hợp với các hình thức kinh doanh nhỏ, không đủ điều kiện thực hiện kê khai thuế theo phương pháp khấu trừ.
Hiểu một cách đơn giản, thuế khoán là loại thuế mà cơ quan chức năng tính sẵn và yêu cầu người kinh doanh nộp theo định kỳ, thay vì bắt buộc họ phải khai báo chi tiết từng giao dịch hoặc doanh thu hằng ngày. Điều này giúp giảm tải thủ tục hành chính và tạo thuận tiện cho cả hộ kinh doanh lẫn cơ quan thuế trong quá trình quản lý.
Thuế khoán thường được áp dụng cho ai?
Thuế khoán chủ yếu áp dụng cho các đối tượng sau:
-
Hộ kinh doanh cá thể hoạt động độc lập, không đăng ký doanh nghiệp;
-
Cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ như bán hàng rong, chạy xe ôm, làm nghề truyền thống tại nhà;
-
Các cơ sở kinh doanh nhỏ như tiệm tạp hóa, quán ăn, quán cà phê vỉa hè, dịch vụ sửa chữa nhỏ, hoặc những người kinh doanh buôn bán tại các chợ dân sinh, lề đường, khu phố…
Hình thức thuế này được xem là giải pháp hiệu quả để giảm gánh nặng thủ tục hành chính cho người kinh doanh quy mô nhỏ, đồng thời giúp cơ quan thuế dễ dàng quản lý nguồn thu ngân sách từ khu vực kinh tế phi chính thức.
2. Vì sao hộ kinh doanh phải đóng thuế khoán?
Mặc dù hoạt động với quy mô nhỏ lẻ và hình thức đơn giản, các hộ kinh doanh vẫn là một bộ phận tạo ra giá trị kinh tế và thu nhập cá nhân trong xã hội. Do đó, họ có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, trong đó bao gồm cả việc nộp thuế.
Hình thức thuế khoán được áp dụng nhằm phù hợp với đặc điểm và điều kiện thực tế của loại hình kinh doanh này, đồng thời giúp cơ quan thuế dễ dàng trong công tác quản lý. Việc hộ kinh doanh phải đóng thuế khoán xuất phát từ nhiều lý do cụ thể như sau:
2.1. Không đủ điều kiện thực hiện kê khai thuế theo cách thông thường
Phần lớn các hộ kinh doanh cá thể hoặc cá nhân kinh doanh nhỏ không có hệ thống kế toán, không phát hành hóa đơn, và cũng không lưu trữ chứng từ rõ ràng như các doanh nghiệp. Điều này khiến việc xác định doanh thu, chi phí thực tế trở nên khó khăn.
Vì vậy, cơ quan thuế không thể áp dụng các phương pháp tính thuế dựa trên báo cáo tài chính, mà thay vào đó sử dụng phương pháp khoán — tức ấn định mức thuế dựa trên doanh thu ước tính.
2.2. Đảm bảo sự công bằng và nghĩa vụ nộp thuế cho mọi đối tượng kinh doanh
Dù hoạt động quy mô nhỏ, hộ kinh doanh vẫn tạo ra thu nhập và lợi nhuận. Việc đóng thuế khoán là một cách để đảm bảo rằng mọi thành phần tham gia kinh doanh, dù lớn hay nhỏ, đều thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước.
Điều này giúp duy trì sự công bằng trong hệ thống thuế và tránh thất thu ngân sách từ khu vực kinh tế phi chính thức.
2.3. Tạo thuận tiện trong quản lý thuế và giảm gánh nặng thủ tục
Thuế khoán giúp đơn giản hóa quy trình nộp thuế đối với cá nhân kinh doanh. Thay vì phải tính toán, kê khai phức tạp hằng tháng như doanh nghiệp, hộ kinh doanh chỉ cần nộp số tiền thuế cố định đã được cơ quan thuế xác định trước.
Điều này không chỉ giảm bớt áp lực hành chính cho người nộp thuế mà còn giúp cơ quan quản lý dễ theo dõi, giám sát và thu thuế hiệu quả hơn.
2.4. Căn cứ pháp lý rõ ràng từ các văn bản quy định hiện hành
Việc hộ kinh doanh phải nộp thuế khoán được quy định rõ trong Luật Quản lý thuế và các thông tư hướng dẫn như Thông tư 40/2021/TT-BTC. Đây là cơ sở pháp lý chính thống, bắt buộc các cá nhân, hộ kinh doanh không kê khai theo phương pháp khấu trừ phải thực hiện nghĩa vụ thuế khoán đúng thời hạn.
Kết luận:
Thuế khoán là hình thức thu thuế phù hợp với hộ kinh doanh cá thể và cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ – những đối tượng không có điều kiện thực hiện chế độ kế toán đầy đủ. Việc áp dụng thuế khoán không chỉ giúp đơn giản hóa thủ tục, giảm áp lực hành chính cho người kinh doanh mà còn đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.
Nắm rõ khái niệm thuế khoán, lý do phải đóng thuế và cách xác định mức thuế sẽ giúp hộ kinh doanh chủ động, tránh vi phạm và yên tâm phát triển hoạt động một cách bền vững, đúng pháp luật.
Để biết thêm chi tiết, mọi thông tin xin liên hệ:↓
📧 Email: toanphuc79@gmail.com
📞Hotline: 02623 550999 – 02623 754567
📱Điện thoại:
0905 805 605 – Giám Đốc: Nguyễn Phúc Toàn
0935 133 813 – Chuyên viên tư vấn: Nguyễn Thị Thanh Thảo
